apabila dalam bahasa indonesia kita mengenal sebuah kata kiasan, maka dalam bahasa jawa disebut tembung entar. yang artinya adalah sebuah kata kiasan yang memiliki arti tentang apa yang kita lihat sehari-hari dengan berupa kata untuk menggantikan arti tersebut agar dari tersurat menjadi tersirat. katakata ini sering digunakan dalam kehidupan sehari-hari untuk menyatakan sindiran ataupun sanjungan dengan tidak mengungkapkan arti sebenarnya.
contoh tembung entar dalam bahasa indonesia, untuk mengatakan seseorang yang suka mencuri maka selain disebut pencuri atau maling ada istilah bahasa kiasan yaitu panjang tangan, yang berarti orang yang memiliki sifat suka mengambil barang milik orang lain tanpa izin dari pemiliknya.
berikut contoh tembung entar bahasa jawa:
A
abang kupinge : nesu banget
(ng)abangke kuping : gawe nesu
abang abang lambe : ora temenan, mung lelamisan
abang raine : nandhang isin (wirang)
adol ayu : ngendelake ayune
adol bagus : ngendelake baguse
adol gawe : ngatonake penggaweyane
adol kringet : nyambut gawe
adol kwanen : ngendelake kwanene
adol krungon : golek golek warta/kabar
adol sendhe : adol barang menyang gadhen
adol umbag/umuk : akeh omonge, ning ora ana nyatane
adus getih : tatune nemen banget
adus kringet : nyambut gawe, abot banget
adus luh : nemen anggone nangis
akeh sandhungane : akeh alangane
ala jenenge : kurang dipercaya
ala kandhutane : ala watake
ala tembunge : tembunge kasar/saru
alus tembunge : kepenak dirungokake
amba jangkahe : bisa ikhtiyar mrana-mrana
apus krama : dibujuki/diapusi cara alus
asor budine : bebudene ala
asor yudane : kalah
ati dhondhong : atine ala
atine ana wulune : atine ala/dengki
B
(m)balang liring : nglirik mripat
bau suku : abdi/batur
bau tengen : wong kang dipercaya
bening atine : sumeh
(m)buang sangkal : ngilangi/mbuang apes
(m)bukak wadi : ngandhakake wewadine
(m)buang tilas : nutupi tumindake sing ala
C
cagak lek : camilan supaya betah melek
cagak urip : kanggo nyukupi kebutuhan uripe
cancut taliwanda : tandang gawe
cangkem gatel : seneng ngrasani/nggunem
cedhak umure : gelis mati
cepak jodhone : gelis oleh jodho
cepak rejekine : gampang oleh rejeki
cilik atine : kuwatir/wedi
cupet atine : gampang nesu
cupet budine : ora bisa nggayuh kautaman
cupet jangkahe : ora bisa golek sarana
cupet nalare : ora bisa mikirake werna-werna
cupet pangandele : ora percaya